In het eerste jaar van de oorlog logeerde er op een landgoed ergens in Nederland een Amsterdams meisje dat ervan droomde om een beroemde filmster te zijn. Die droom zou later door de nazi’s wreed worden vernietigd: Anne Frank stierf vlak voor de bevrijding in concentratiekamp Bergen-Belsen. Maar daar, op Groot-Warnsborn bij Arnhem, beleefde ze ooit een gelukkig moment…
“Hier wonen wij! Is het niet prachtig! Midden in de bossen. – groeten van Anne” – staat in vrolijke letters op de voorkant van een ansichtkaart met een foto van een statig landhuis. Jarenlang was een kopie van de voorkant van de kaart onderdeel van de vaste expositie van het Anne Frank Huis. Niemand van het museum wist van waar en wanneer de kaart verstuurd was. Het statige landhuis op de foto werd ook niet herkend.
Dat veranderde toen de Schaarsbergse publicist Willem Tiemens (1944-2005) begin jaren ’90 in de krant een tekening tegenkwam van Hotel Groot-Warnsborn, bij hem in de buurt. Op een of andere manier bracht de tekening hem weer op de gedachte aan het landhuis op de bewuste kaart, die hij ooit in het Anne Frank Huis had gezien. Tiemens kon het landhuis op de kaart ook niet thuisbrengen, maar… ‘de uitstraling was typisch ‘Warnsborn’. Maar als het Groot Warnsborn niet was, wat was het dan wel?’
Het liet hem niet meer los.
Een brief naar de conservator van het Anne Frank Huis leverde aanvankelijk niets op. Toen kwam uit onverwachte hoek plotseling de oplossing van het raadsel. Tiemens schrijft: ‘De gemeentearchivaris van Arnhem, drs. P.R.A. van Iddekinge, die op de hoogte was mijn belangstelling voor onder meer de Schaarsbergse geschiedenis, bezorgde mij een afdruk van een luchtfoto van het vooroorlogse hotel Groot Warnsborn! En wat bleek? Het gebouw op Annes kaart was hetzelfde als dat op de luchtfoto! Geen twijfel mogelijk. Maar dat gebouw is – zo bleek weldra – aan het eind van de oorlog geheel verwoest.’
“Hier wonen wij! Is het niet prachtig! Midden in de bossen.
Groeten van Anne.”
Daarmee was een deel van het raadsel opgelost. Maar de vraag bleef nog staan wanneer de kaart van Anne was verstuurd. Het Anne Frank Huis werd ingelicht en na enig speurwerk kwam ook een kopie van de beschreven achterkant van de kaart weer boven water. Hieruit bleek dat Anne en haar vader inderdaad op 14 september 1941 hadden genoten van een verblijf in het Hotel Groot Warnsborn. Uit de adressering en de tekst van Anne’s vader Otto bleek ook dat de kaart bestemd was voor diens moeder, die in het Zwitserse Bazel woonde (waar de originele kaart nog steeds bewaard wordt). Anne mocht het adres van haar oma opschrijven, dat zie je aan het jeugdige handschrift.
Tiemens eindigt zijn verslag met de volgende woorden: ‘Dat juist dit meisje zo volop van haar verblijf in het Schaarsbergse heeft genoten, moet iedere Schaarsberger toch een zeker gevoel van voldoening schenken. Wie zou het haar hebben misgund?
Niemand uiteraard. Het is een bitterzoete gedachte dat dit levenslustige en talentvolle meisje, dat in 1945 zo gruwelijk aan haar einde kwam, een moment van geluk heeft ervaren in het mooie oude landhuis, temidden van de Arnhemse bossen.
Over Groot Warnsborn
De naam ‘Warnsborn’ (afkomstig van de woorden ‘born’ of bron en ‘warn’ wat zuiver betekent) wordt voor het eerst genoemd in 1428 toen het als heidegebied door de hertog van Gelre in erfpacht werd uitgegeven. Het kasteel werd in de loop der eeuwen verbouwd en wisselde verschillende malen van eigenaar. Eind 19de eeuw stond er op de plek van het huidige hotel een landhuis met bijgebouwen, waaronder een koetshuis en oranjerie. Na het vertrek van de laatste bewoner eind jaren ’20 van de vorige eeuw lukte het de pas opgerichte Stichting het Geldersch Landschap om het landgoed te behoeden van de ondergang. Het huis werd verhuurd en omgebouwd tot een luxe hotel. Helaas werd het pand verwoest in de Tweede Wereldoorlog, tijdens de Slag om Arnhem.
Na de oorlog werd op de plaats van het oude ‘Warnsborn’ een sober hotel gebouwd, dat in de loop de jaren steeds meer werd verfraaid. In 1991 namen de huidige exploitanten het hotel over, waarna een grootscheepse restauratie van de oranjerie, tuinen en het hoofdgebouw begon. Hoewel het huidige gebouw niet lijkt op het voorloorlogse landhuis, is het de hoteleigenaren goed gelukt om oude grandeur en allure van Groot Warnsborn weer helemaal terug te brengen.
Landgoed Hotel & Restaurant Groot Warnsborn
Bakenbergseweg 277
6816 VP Arnhem
T. +31(0)26-4455751
I. www.grootwarnsborn.nl
kopfoto: Anne Frank lacht naar de schoolfotograaf De foto is gemaakt in december 1941, Anne is dan twaalf jaar. (via Wikimedia)