In de provincie Utrecht kun je veel kastelen en buitenplaatsen met een rijke historie ontdekken. Grote publiekstrekkers als Kasteel de Haar, Huis Doorn en Kasteel Amerongen zijn de bekendste, maar er zijn nog veel meer pareltjes in ‘Het Sticht’, zoals de regio in vroeger tijden werd genoemd.

Dit laatste had te maken met de bestuursvorm: een sticht of stift was een gebied waar de bisschop de baas was. Het Utrechtse Sticht strekte zich zelfs uit tot aan Drenthe en Overijssel.

In de Gouden Eeuw was Utrecht een belangrijk ‘gewest’ in de Staten-Generaal. Hoewel Nederland een republiek was, vormde de adel van Utrecht, verenigd in de Ridderschap, een invloedrijke macht. Vanuit hun woonkastelen of ‘heerlijkheden’ regelden zij belangrijke staatszaken, veelal in dienst van de Staten-Generaal en de stadhouder.

Geïnspireerd door de adellijke allure bouwden Amsterdamse kooplieden (‘nieuw geld’) in de Gouden Eeuw hun eigen ‘kastelen’ langs de Vecht. In de 19de eeuw kwamen daar op de Utrechtse Heuvelrug nog de landhuizen van bankiers en andere rijken bij en ontstond de ‘Lustwarande’.

Dit zijn de mooiste museumkastelen, buitenplaatsen en landgoederen van Utrecht: